آشکارسازی تنوع ژنوتیپی و فنوتیپی جمعیت های وی ول (quercus libani) در جنگل های زاگرس شمالی با استفاده از نشانگر مولکولی scot و مشخصه های ریخت شناختی‏‏ و بیوشیمیایی

در این گزارش تنوع ژنوتیپی و فنوتیپی 109 پایه نمونه برداری شده از نه جمعیت وی ول (quercus libani) در جنگل های زاگرس شمالی با استفاده از نشانگر مولکولی چندشکلی نواحی هدف کدون شروع (scot)، و مشخصه های ریخت شناختی و بیوشیمیایی برگ مطالعه شده است. تجزیه خوشه ای مجموع داده های فنوتیپی، جمعیت های مورد مطالعه را در پنج خوشه اصلی گروه بندی کرد. در مجموع، 10 آغازگر scot 101 نوار را در ژنوتیپ های مورد مطالعه تکثیر کردند که از این تعداد 92 نوار (90 درصد) چندشکل بودند. تنوع ژنی نی (h) و شاخص تنوع شانون (i) در هر دو سطح گونه و جمعیت بالا بودند (به ترتیب 284/0 و 258/0 در سطح گونه و 431/0 و 279/0 در سطح جمعیت). تنوع بالای فنوتیپی و ژنتیکی نشان داد که جمعیت های وی ول زاگرس شمالی تنوع بالایی را در خود حفظ کرده اند. مقدار gst برآورد شده (29/0) نشان داد که بخش عمده تنوع ژنتیکی آشکار شده مربوط به تنوع درون جمعیت هاست (87 درصد)، که جریان ملایم ژنی بین جمعیت ها nm) = 175/1) نیز آن را تأیید کرد. تنوع ژنتیکی نسبتاً بالای درون گونه ای و تمایز ژنتیکی نسبتاً پایین بین جمعیتی به میزان زیادی ناشی از پخش شدگی دانه گرده و پیوستگی پراکنش این گونه در مناطق مورد مطالعه است. بر اساس آزمون مانتل همبستگی ماتریس های فاصله حاصل از مختصات جغرافیایی و ماتریس تشابه حاصل از نشانگرهای scot معنی دار نبود، که ویژگی های سیستم تلاقی، رانش ژنتیکی و جریان گسترده ژنی معمول در جوامع بلوط را می توان عوامل مهم دخیل در این وضعیت دانست.